مشاوره در دعاوی رقابتی و ضدانحصار

در این صفحه، با پرونده شکایت تپسی از اسنپ‌فود آشنا می‌شوید؛ شکایتی که پاییز گذشته با محوریت مقابله با رفتارهای انحصارگرایانه و مانع‌تراشی در برابر ورود رقبای جدید به بازار فروش آنلاین غذا، به شورای رقابت ارائه شد. در این شکایت، تمرکز اصلی بر سیاست‌هایی بوده است که اسنپ‌فود با تحمیل قراردادهای محدودکننده به رستوران‌ها، عملاً امکان همکاری آن‌ها با سایر پلتفرم‌ها را سلب کرده و فضای رقابتی بازار را مختل کرده است.
توضیحات اصلی

در پاییز ۱۴۰۳، شرکت تپسی به‌عنوان یکی از بازیگران نوپای بازار سفارش آنلاین غذا، با ارائه شکایتی رسمی به شورای رقابت، از سیاست‌های محدودکننده و انحصارگرایانه شرکت اسنپ‌فود پرده برداشت. محور این شکایت، ایجاد موانع ساختاری برای ورود و گسترش فعالیت رقبا در بازار از طریق قراردادهای محدودکننده با رستوران‌ها بود؛ قراردادهایی که عملاً اجازه همکاری آزادانه با سایر پلتفرم‌ها را از رستوران‌ها می‌گرفتند و بازار را در اختیار تنها یک بازیگر قرار می‌دادند.

تپسی با هدف ایجاد بازاری رقابتی، سالم و به دور از انحصار، تصمیم گرفت با اتکا به تحلیل‌های تخصصی، این رویه‌ها را به چالش بکشد. این شرکت در مسیر پیگیری حقوقی خود، از همراهی مرکز مطالعات توسعه و رقابت (بانا) بهره گرفت؛ نهادی که تخصص آن، طراحی و پیشبرد پرونده‌های رقابت با تکیه بر داده‌های اقتصادی، تحلیل‌های حقوقی و مستندات آماری است.

بانا با بررسی دقیق ساختار بازار، سهم بازیگران، شیوه‌های قرارداددهی، و آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت این رویه‌ها بر رقابت، مصرف‌کننده و صاحبان کسب‌وکار، لایحه‌ای را تدوین کرد که با استناد به قوانین رقابت ایران و تجربه‌های بین‌المللی، شورای رقابت را به مداخله در این موضوع مجاب کرد. در این تحلیل‌ها، نشان داده شد که استفاده از ابزارهایی نظیر تخفیف مشروط، رتبه‌بندی ترجیحی و جریمه فسخ، عملاً به‌عنوان پوشش‌هایی برای ادامه انحصار عمل می‌کنند و رستوران‌ها را در عمل از انتخاب آزاد محروم می‌سازند.

این پرونده، بخشی از تلاش گسترده‌تری است برای حاکم‌کردن قواعد رقابت سالم در بازار دیجیتال ایران؛ تلاشی که هم‌راستا با رویه‌ها و قوانین ضدانحصار در بیش از ۱۲۰ کشور جهان و از جمله اتحادیه اروپا انجام شده است.

اکنون، روند بررسی این پرونده توسط شورای رقابت در جریان است و تپسی همراه با تیم تحلیلی و حقوقی بانا، با ارائه اطلاعات و شواهد به‌روزرسانی‌شده، تلاش دارد مسیر صدور یک رأی اثرگذار را هموار کند. این پرونده، نمونه‌ای روشن از مقاومت در برابر انحصار در بازارهای نوظهور دیجیتال است و می‌تواند الگویی برای دیگر فعالان این حوزه باشد؛ الگویی که ثابت می‌کند پیگیری تخصصی، منسجم و مستند، می‌تواند حتی در برابر بازیگران بزرگ و تثبیت‌شده نیز به نتیجه منجر شود.